Cổng chùa Vân Hồ cũng có sư tử đá Vào tháng 10 vừa qua, chùa Vân Hồ (số 40 Lê Đại Hành, Hà Nội) đã hoàn thành việc tu bổ. Ngay lập tức, nhiều nhà nghiên cứu đã lên tiếng về việc cổng chùa mang dấu ấn của văn hóa Trung Hoa. Nhà nghiên cứu Lê Cường nói: “Từ hai con ly, sư tử bằng đá cho đến chiếc cổng chùa đều theo phong cách Trung Hoa. Cổng chùa Việt Nam không bao giờ có những cái núm như vậy, nắm tay cầm cửa cũng không bao giờ có hình hổ như thế”. Nhà nghiên cứu Trần Lâm Biền còn cho rằng “việc tu bổ ở đây còn có vấn đề nữa là tam quan để lệch khỏi trục trung tâm”. Theo nguyên tắc tả dương hữu âm, thì tượng sư tử cái phải đặt ở phía bên phải, và tượng sư tử đực ở phía bên trái theo hướng của tượng Phật. Nhà nghiên cứu Lê Cường (nguyên Trưởng ban Nghiên cứu di tích cổ – trường ĐH Mỹ thuật VN) không thể lý giải nổi đôi sư tử đặt dưới cổng chân chùa Một Cột lại bị đặt hoàn toàn ngược với nguyên tắc cơ bản này.
Không thể chấp nhận
Nhà nghiên cứu Trần Lâm Biền không khỏi ngạc nhiên khi thấy những thứ phi văn hóa Việt đang “xâm nhập” vào di tích. Ông vô cùng bức xúc: “Trong một di tích nhạy cảm của 1.000 năm Thăng Long như chùa Một Cột, dù không còn dấu tích của thời Lý nhưng là biểu hiện của niềm tự hào dân tộc, nay đưa những thứ không đúng với nghệ thuật truyền thống Việt vào là không thể chấp nhận được. Đây là biểu hiện của một sự thiếu hiểu biết”.
Di tích chùa Một Cột mỗi ngày đón hàng nghìn lượt du khách trong và ngoài nước. Những hình ảnh văn hóa ngoại lai này nếu vẫn cứ xuất hiện ở đây, mặc nhiên tồn tại, gắn liền với di tích này thì còn đâu giá trị văn hóa, lịch sử của di tích nữa.
Nhà nghiên cứu Trần Lâm Biền cho biết: “Đây là những thứ người ta công đức, nhà chùa tự đưa vào, mà không hỏi ý kiến, thông qua ngành văn hóa”. Với một di tích có giá trị lịch sử, văn hóa quan trọng như vậy, thiết nghĩ các nhà quản lý cần sớm có biện pháp chấm dứt tình trạng tùy tiện đưa những điều trái với nghệ thuật truyền thống Việt vào di tích, để du khách trong nước và bạn bè quốc tế có những nhận biết đúng đắn về di tích Việt, chứ không phải lai căng của nền văn hóa khác.
Minh Ngọc
_______
P/S:
Trên đây là hình ảnh cổng chùa Vân Hồ (tên chữ là Linh Thông tự), nằm trên đường Lê Đại Hành. Ngôi chùa mới được trùng tu lớn trong thời gian gần đây. Cổng chùa có những mái cong rất Việt Nam, trông tựa như cổng chùa Kim Liên ở quận Tây Hồ.
Cổng chùa có biển ghi: Chùa Vân Hồ – di tích lịch sử văn hóa, cấm vi phạm. Có một cặp sư tử đá, kiểu Tàu đứng chầu ở cửa. Hai cửa phụ ở hai bên đề chữ Tả nghi, Hữu nghi – những chữ thường thấy ở các đền.
Cánh cửa (và cả núm kéo cửa) ở đây giống như cánh cửa cung điện ở Cấm thành Bắc Kinh. Hai con vật bằng đá ở cửa không rõ là con vật gì?
Nhưng chắc chắn đây không phải là rồng Việt.
Và tôi thực sự choáng khi đọc đôi câu đối ở cửa chính của chùa.
Một đôi câu đối chữ Nôm hẳn hoi. Nhìn những chữ Nôm đó, thấy rằng nó là những chữ viết tay chứ không phải chữ từ máy tính.
Vế thứ nhất: Chốn am thiền rộng mở cửa từ sẵn lòng tế độ
Vế thứ hai: Nơi thành thị thiếu gì khách Việt mặc sức vãng lai
Như vậy, đôi câu đối là:
Chốn am thiền rộng mở cửa từ sẵn lòng tế độ
Nơi thành thị thiếu gì khách Việt mặc sức vãng laiĐọc câu đối này, cứ tưởng mình đang đứng giữa đất Tàu, giữa thủ đô Tàu, ở một khu có đông Việt kiều cư trú.
Xin lưu ý, chữ chỉ có thể đọc là “Việt”. Vì Cửa Từ (bi) đối với Khách Việt (Nam). Không thể đọc là “Vượt” được, vì không thể lấy “cửa từ” đối với “khách vượt”.
Bọn họ thật thâm hiểm quá! Ngay giữa thủ đô ta mà lấy ngay cái chữ Nôm (một sáng tạo của cha ông ta) để chửi chúng ta, bảo rằng: Bọn bay chỉ là khách thôi!
Thật kinh hoàng! Đề nghị ngành văn hóa TW và Hà Nội ra lệnh dỡ ngay đôi câu đối này trước Đại lễ Thăng Long, nếu không thì nhục lắm các ông các bà ạ!
Ý kiến của Họa sĩ Lê Thiết Cương:
Chùa này nằm ở góc vuông của 2 mặt phố (phố Bà Triệu và phố Lê Đại Hành). Người ta vừa hoàn thành việc phá chùa bằng cách đập bỏ bức tường cũ ở phía mặt phố Bà Triệu, xây một bức tường mới và một cái cổng mới thậm xấu.
Nói chính xác bản thân cái cổng và bức tường đó không xấu, tay nghề thợ xây thợ mộc rất cao, chất lượng gạch, gỗ tốt nhưng kiểu dáng thì rất không bắt mắt vì nó lai căng, kệch cỡm và hoàn toàn không ăn nhập gì với các phần kiến trúc cũ của ngôi chùa này.
Nó không phải là ngôn ngữ kiến trúc của chùa Việt mà là của Tần, không phải chùa Tần mà na ná như tường và cổng thành trong các bối cảnh phim chưởng của Trung Quốc. Nhiều người nói đùa là đến chùa Vân Hồ mà ngỡ như đi lạc sang Quảng Đông, Quảng Tây gì đó.
Sư tử ở Nghi môn Đền Và (thị xã Sơn Tây, Hà Nội) – nơi thờ Đệ nhất Phúc thần Tản Viên Sơn Thánh. Những con sư tử như thế này bây giờ rất phổ biến ở các di tích quan trọng của Việt Nam. (Ảnh: Nguyễn Xuân Diện)
______________________
Filed under: Uncategorized | Tagged: Chùa Một Cột > Sư tử Trung Hoa > Chùa Vân Hồ > Văn hóa lạ > tấn công thủ đô Việt > đền chùa |
Bình luận về bài viết này